ფარული მოსმენების შესახებ შუამდგომლობების რაოდენობა შემცირდა

საქართველოს უზენაესმა სასამართლომ ღია მმართველობის პარტნიორობის (OGP) საქართველოს 2014-2015 წლების ეროვნული სამოქმედო გეგმის ფარგლებში აღებული ვალდებულება შეასრულა და ოფიციალურ ვებ-გვერდზე მართლაც უპრეცედენტო სტატისტიკა გამოქვეყნა, რომელიც ფარულ მიყურადებას ეხება. გამოქვეყნებული მონაცემების მიხედვით პირველი ინსტანციის სასამართლოებში 2014 წლის 9 თვის (იანვარი–სექტემბერი) განმავლობაში სატელეფონო საუბრის ფარულ მიყურადებასა და ჩაწერაზე განხილულია 952 შუამდგომლობა, რომელთაგან დაკმაყოფილდა 819 შუამდგომლობა.

ინფორმაცია გამოქვეყნებულია უზენაესი სასამართლოს ვებ-გვერდზე საერთო სასამართლოების ძირითადი სტატისტიკური მონაცემების კატეგორიაში (2014 წლის 9 თვე), ქვეკატეგორიაში “მონაცემები აღკვეთის ღონისძიების შეფარდების შესახებ”. სამწუხაროდ, გამოქვეყნებულ ინფორმაცია არ არის დეტალიზირებული, სტატისტიკაში არ არის მითითებული, თუ რომელმა ორგანოებმა (პროკურატურა, შსს, ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახური) დააყენეს აღნიშნული შუამდგომლობები სასამართლოს წინაშე, არ არის მითითებული სატელეფონო საუბრების ფარულ მოსმენაზე იყო დაყენებული შუამდგომლობები თუ აღნიშნული სტატისტიკა ასევე მოიცავს მიყურადების სხვა მეთოდებსაც (მაგ. კავშირგაბმულობის არხიდან ან კომპიუტერული სისტემიდან ინფორმაციის მოხსნისა და ფიქსაციის შესახებ).

„ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი“ (IDFI) მუდმივად აკვირდება აღნიშნულ მონაცემების საჯაროობის და ხელმისაწვდომობის პროცესს.  მოსმენების სტატისტიკასთან დაკავშირებით რამდენიმე კვლევა გამოვაქვეყნეთ:

იხილეთ მაგალითად სტატია: მიყურადების შესახებ სტატისტიკური ინფორმაციის საჯაროობა IDFI-ის პრაქტიკა

აგრეთვე სტატისტიკური ინფორმაცია პროკურატურის მიერ განხორციელებული ფარული მიყურადების შესახებ.

შესაბამისად, ჩვენ მიერ მიღებული და საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ გამოქვეყნებული მონაცემების შედარების საფუძველზე უკვე შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ფარულ მიყურადების ნებართვებზე სასამართლოსთვის შუამდგომლობით მიმართვის რაოდენობა 2014 წელს  წინა წლებთან შედარებით მნიშვნელოვნად შემცირებულია.

მაგალითად თბილისის საქალაქო სასამართლოში 2011 წელს სატელეფონო საუბრების მოსმენის შესახებ მხოლოდ თბილისის პროკურატურიდან  შესული იყო 7195 შუამდგომლობა, 2012 წელს 5951 შუამდგომლობა, 2013 წლის პირველ 5 თვეში 1400 შუამდგომლობა, ხოლო 2014 წლის 9 თვეში ყველა საგამოძიებო ორგანოდან მხოლოდ 952 შუამდგომლობა. სტატისტიკა აგრეთვე აჩვენებს, რომ შემცირდა მოსამართლეების მიერ ძალოვანი სტრუქტურების მიერ დაყენებული მოსმენებთან დაკავშირებით დაყენებული შუამდგომლობების დაკმაყოფილების პროცენტული მაჩვენებელიც და თუ 2011 წელს ეს რიცხვი 99.86 % შეადგენდა, 2014 წელს სასამართლოებმა უკვე შუამდგომლობების მხოლოდ 86,03 % დააკმაყოფილეს.

აქვე გვინდა, დამატებითი რეკომენდაციებით მივმართოთ საქართველოს უზენაეს სასამართლოს და მოვუწოდოთ, გამოაქვეყნოს უფრო დეტალური მონაცემები ფარულ მიყურადებასთან დაკავშირებით, კერძოდ:IDFI მიესალმება უზენაესი სასამართლოს მიერ OGP-ის ეროვნული სამოქმედო გეგმით აღებული ვალდებულებების შესრულებას. აღნიშნული სტატისტიკა საშუალებას აძლევს მოქალაქეებს თვალყური ადევნონ მოსმენების რაოდენობის ზრდისა თუ კლების დინამიკას, აგრეთვე სასამართლოს მიერ დაკმაყოფილებული შუამდგომლობების რაოდენობას. ამ ტიპის მონაცემების საჯაროობა ხელს შეუწყობს საზოგადოებრივი ზედამხედველობის მექანიზმების გაუმჯობესებას, გამჭვირვალობისა და ღია მმართველობის მაღალი სტანდარტების დამკვიდრებას ჩვენს ქვეყანაში.

• მონაცემები გამოქვეყნდეს შუამდგომლობის წარმდგენი კონკრეტული უწყებების მიხედვით;
• გამოაქვეყნოს მონაცემები სხვა კავშირგაბმულობის არხებზე ფარული მიყურადების შესახებ;
• მონაცემები გამოქვეყნდეს კვარტალურად, თვეების მითითებით;
• მონაცემები ჩაიშალოს სასამართლოების მიხედვით;
• მონაცემები განთავსდეს ვებგვერდზე მომხმარებლისთვის უფრო ხელმისაწვდომ ადგილას, აღკვეთის ღონისძიებების სტატისტიკისაგან გამოცალკევებულად.

OGP- ის რეკომენდაციების შედეგად სახელმწიფო შპს-ებისა და ააიპ-იების ხელმძღვანელთა ქონებრივი დეკლრაციები გასაჯაროვდა

2013 წლის 5 თებერვალს საერთაშორისო ინიციატივა “ღია მმართველობის პარტნიორობის” ფარგლებში საქართველოს მთავრობისთვის არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ წარდგენილ რეკომენდაციებში აღნიშნული იყო, რომ იმ თანამდებობის პირებს, ვისაც ვალდებულებად აქვთ ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაციის შევსება და გამოქვეყნება, უნდა დაემატონ:

• ყველა საჯარო სამართლის იურიდიული პირის ხელმძღვანელი და მათი მოადგილეები;
•  საქვეუწყებო დაწესებულების ხელმძღვანელის მოადგილეები;
• სამინისტროების ყველა დეპარტამენტისა და სამსახურის ხელმძღვანელები და მათი მოადგილეები;
• სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული არაკომერციული იურიდიული პირების ხელმძღვანელები და მათი მოადგილეები;
• სახელმწიფოს 100% წილობრივი მონაწილეობით შექმნილი შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებებისა და სააქციო საზოგადოებების ხელმძღვანელები.

ხელისუფლებამ გაითვალისწინა IDFI-ის და სამოქალაქო საზოგადოების სხვა ორგანიზაციების მიერ წარდგენილი რეკომენდაციები თანამდებობის პირთა სიის გაფართოებასთან დაკავშირებით. საჯარო სამსახურის ბიურომ მოამზადა კანონპროექტი „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ საქართველოს კანონში“ ცვლილებების შეტანის შესახებ. კანონში შესული მთელი რიგი ცვლილებების შედეგად კი გაიზარდა იმ პირთა წრე, ვისაც ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაციების წარდგენა ევალებათ.

კერძოდ, „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ საქართველოს კანონში შესული ცვლილებებით თანამდებობის პირთა ნუსხას დაემატნენ:

• სამინისტროს სამმართველოების ხელმძღვანელები და მათი მოადგილეები;
• სახელმწიფო მინისტრის აპარატის სტრუქტურული ქვედანაყოფების ხელმძღვანელის მოადგილეები;
• საქართველოს სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულებათა ხელმძღვანელის მოადგილეები;
• იმ საწარმოთა ხელმძღვანელები, რომლის აქციათა ან წილის 100 პროცენტს ფლობს სახელმწიფო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანო, აგრეთვე ამ საწარმოს შვილობილი საწარმოს ხელმძღვანელი.
• სახელმწიფოს ან ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს მიერ დაფუძნებული არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების ხელმძღვანელები;
• საჯარო სამართლის იურიდიული პირების შემთხვევაში, თუკი მანამდე თანამდებობის პირად მიიჩნეოდა საქართველოს მთავრობის დადგენილებით განსაზღვრული მხოლოდ ზოგიერთი  სსიპ-ის ხელმძღვანელი, ახალი ცვლილებების შემდეგ რელიგიური, კულტურული, საგანმანათლებლო და სამეცნიერო-კვლევითი საქმიანობებისათვის შექმნილი სსიპ-ების გარდა ყველა საჯარო სამართლის იურიდიული პირის ხელმძღვანელი და აგრეთვე მისი მოადგილე მიიჩნევა თანამდებობის პირად;
• აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების საქვეუწყებო დაწესებულებათა ხელმძღვანელები.

რაც შეეხება თვითმმართველ ორგანოებს, 2014 წლის 5 თებერვლის რედაქციით თანამდებობის პირების ნუსხას დაემატნენ გამგეობისა და მერიის სტრუქტურული ერთეულების ხელმძღვანელები:

•          გამგეობის/მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი
•          თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი
•          რაიონის გამგეობის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი

აღნიშნული ცვლილებების ყველაზე მნიშვნელოვანი ნოვაცია არის ის, რომ 2013 წლის ნოემბრის ცვლილებებამდე სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული შპს-ებისა და ა(ა)იპ-ების ხელმძღვანელები არ ითვლებოდნენ თანამდებობის პირებად.

კანონის მიხედვით, აღნიშნული ა(ა)იპ-ებისა და საწარმოების ჩამონათვალი უნდა განსაზღვრულიყო საქართველოს მთავრობის დადგენილებით. შესაბამისად, საქართველოს მთავრობის 2014 წლის 12 თებერვლის №139დადგენილებით განისაზღვრა იმ თანამდებობის პირთა თანამდებობრივი რეესტრი, რომელთათვისაც სავალდებულოა ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაციის შევსება. აღნიშნული დადგენილებით  თანამდებობის პირად კი მათ შორის ჩაითვლება:

1. სახელმწიფოს ან ადგილობრივითვი თმმართველობის ორგანოს მიერ დაფუძნებული იმ არასამეწარმეო(არაკომერციულ) იურიდიული პირის ხელმძღვანელი, რომლის წინა წლის  ბრუნვა  მოგების  ყოველწლიური დეკლარაციის მიხედვით, აღემატება ასიათას ლარს.

 2. იმ საწარმოს ხელმძღვანელი, რომლის აქციათა ან წილის 100 პროცენტს ფლობს სახელმწიფო ან ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანო და რომლის წინა წლის ბრუნვა მოგების ყოველწლიური დეკლარაციის მიხედვით, აღემატება ასიათას ლარს, აგრეთვე, ამ საწარმოს შვილობილი საწარმოს (რომლის ბრუნვა მოგების ყოველწლიური  დეკლარაციის  მიხედვით  აღემატება  ასი  ათას  ლარს) ხელმძღვანელი.

 2014 წლის მარტის მდგომარეობით ქონებრივი დეკლარაციების ვებ-გვერდზე http://www.declaration.gov.ge უკვე გამოქვეყნდა თანამდებობრივი რეესტრის შესაბამისად ახლად დამატებული პირების მონაცემები. აღნიშნული ინფორმაცია მნიშვნელოვანია იქიდან გამომდინარე, რომ მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესის მიუხედავად ასეთი მონაცემები პირველად გახდა ხელმისაწვდომი ფართო აუდიტორიისთვის. ქვემოთ გთავაზობთ დღეის მდგომარეობით სისტემაში გამოქვეყნებული  დეკლარაციებიდან შემოსავლების შესახებ არსებული მონაცემების რამდენიმე მაგალითს:

იმ სააქციო საზოგადოებების ხელმძღვანელები რომელთა აქციების ან წილის 100 პროცენტს ფლობს სახელმწიფო

 

თანამდებობის პირი	დაწესებულება	თანამდებობაზე მიღებული შემოსავალი 2013 წელს
ირაკლი კოვზანაძე	სს საპარტნიორო ფონდი	აღმასრულებელი დირექტორი
		323250
სულხან ზუმბურიძე	სს-საქართველოს სახელმწიფო ელექტროსისტემა	მმართველთა საბჭოს თავმჯდომარე
		218329
მამუკა ბახტაძე	სს საქართველოს რკინიგზა	გენერალური დირექტორი
		194925
	შპს ჯორჯია ტრანზიტი	სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი
		46409
ვახტანგ ამბოკაძე	სს-ელექტროენერგეტიკული სისტემის კომერციული ოპერატორი	გენერალური დირექტორი
		118606
დავით თვალაბეიშვილი	სს-საქართველოს ნავთობისა და გაზის კორპორაცია	გენერალური დირექტორი
		25000
	სს საპარტნიორო ფონდი	ენერგეტიკის საკითხებში აღმასრულებელი დირექტორის მრჩეველი
		115500
	შპს საქართველოს გაზის ტრანსპორტირების კომპანია	გენერალური დირექტორის მრჩეველი
		44 400
გიორგი ბეჟუაშვილი	სს-საქართველოს ენერგეტიკის განვითარების ფონდი	დირექტორი
		84625

 

იმ შპს-ების ხელმძღვანელები რომელთა აქციათა ან  წილის 100 პროცენტს ფლობს სახელმწიფო

თანამდებობის პირი	დაწესებულება	თანამდებობაზე მიღებული შემოსავალი 2013 წელს
მეთე ერქალი	შპს- ბათუმის აეროპორტი	შპს ტავ ურბან საქართველოს გენერალური მენეჯერი
		379915
ჰასანტარიქ ოსმანაღაოღლუ	შპს- ბათუმის აეროპორტი	შპს ტავ ურბან საქართველოს ფინანსური დირექტორი
		234880
ირაკლი ცივაძე	შპს -ბათუმის საზღვაო ნავსადგური	ხელმძღვანელი
		155036
არჩილ ცაბუტაშვილი	შპს საქართველოს გაერთიანებული წყალმომარაგების კომპანია	ხელმძღვანელი
		142499
მერთ ქანდიელი	შპს –ბათუმის აეროპორტი	აეროპორტის   მენეჯერი
		120572
კახა სეხნიაშვილი	შპს –ენერგოტრანსი	ხელმძღვანელი
		112000
ლევან ჩიკვაიძე	შპს – საქართველოს  ფოსტა	ხელმძღვანელი
		35966
	შპს – საქართველოს ლატარიის კომპანია	ხელმძღვანელი
		66573
თამაზ ანდღულაძე	შპს –ბათუმის აეროპორტი	შპს ტავ ურბან საქართველო მრჩეველი
		98421
მამუკა კობახიძე	შპს – საქართველოს გაზის ტრანსპორტირების კომპანია	გენერალური  დირექტორი
		96000
გოჩა მეზვრიშვილი	შპს –საქაერონავიგაცია	გენერალური დირექტორი
		89733
ლევან კოპლატაძე	შპს- თბილისის სატრანსპორტო კომპანია	გენერალური დირექტორი
		83200
ლევან მებონია	შპს –ენგურჰესი	დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარე
		80600

თანამდებობის პირების ჩამონათვალის გაფართოება წინგადადგმული ნაბიჯია ხელისუფლების ღიაობისა და ანგარიშვალდებულების კუთხით. აღნიშნული მნიშვნელოვანია პირველ რიგში კორუფციასთან და ინტერესთა შეუთავსებლობასთან ბრძოლის კონტექსტში. საზოგადოებას ეძლევა საშუალება გადაამოწმოს სახელმწიფო საწარმოების ხელმძღვანელი მენეჯმენტის ქონებრივი მდგომარეობა, შეაფასოს მათი ანაზღაურებისა და შემოსავლების პროპორციულობა საწარმოთა მასშტაბებსა და წარმატებულ საქმიანობასთან, ისევე როგორც დააკვირდეს ამ პირთა კარიერულ  წინსვლას სხვადასხვა პოლიტიკურ თუ სამეწარმეო ასპარეზზე.

მისასალმებელია, რომ ხელისუფლებამ გაითვალისწინა სამოქალაქო საზოგადოების რეკომენდაციები თანამდებობის პირთა წრის გაზრდასთან დაკავშირებით. მომავლისთვის სასურველი იქნება, თუ სსიპ-ების ჩამონათვალიც ყოვლისმომცველი გახდება და  გამჭვირვალობა უზრუნველყოფილი იქნება აგრეთვე რელიგიური, კულტურული, საგანმანათლებლო და სამეცნიერო-კვლევითი საქმიანობებისათვის შექმნილი საჯარო სამართლის იურიდიული პირების ხელმძღვანელების შემთხვევაშიც. მნიშვნელოვნად ვთვლით აგრეთვე დეკლარანტთა რიცხვს დაემატონ, სახელმწიფო საწარმოთა და არაკომერციულ იურიდიულ პირთა სამეთვალყურეო საბჭოების წევრებიც.

ინფორმაციის პროაქტიული გამოქვეყნების განხორციელება საქართველოში

საჯარო ინფორმაციის პროაქტიული გამოქვეყნება საქართველოს მიერ ღია მმართველობის პარტნიორობის ფარგლებში აღებულ ვალდებულებებს შორის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი იყო. სამოქალაქო საზოგადოებასთან კონსულტაციების, შეხვედრებისა და მოლაპარაკებების ხანგრძლივი პერიოდის შემდეგ, USAID-ის, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტისა (IDFI) და სხვა არასამთავრობო ორგანიზაციების აქტიური მხარდაჭერით, საქართველოს მთავრობამ 2013 წელს საბოლოოდ მიიღო დადგენილება პროაქტიული გამოქვეყნების შესახებ. კერძოდ, 2013 წლის 1 სექტემბერს  ძალაში შევიდა საქართველოს მთავრობის  26 აგვისტოს №219 დადგენილება ,,საჯარო ინფორმაციის ელექტრონული ფორმით მოთხოვნისა და პროაქტიულად გამოქვეყნების შესახებ“. აღნიშნული დადგენილების მიხედვით 2013 წლის 31 დეკემბრამდე მთავრობის მმართველობის სფეროში მოქმედ ადმინისტრაციულ ორგანოებს დაევალათ „საჯარო ინფორმაციის“ გვერდის შექმნა და დანართით გათვალისწინებული ნუსხით განსაზღვრული 2013 წლის ინფორმაციის გამოქვეყნება საკუთარ ელექტრონულ რესურსებზე.

დადგენილებაში ასევე ვხვდებით ჩანაწერს, რომ კვარტალურად გამოსაქვეყნებელი ინფორმაცია ქვეყნდება კვარტალის დასრულებიდან ერთი თვის ვადაში, ხოლო წლიურად გამოსაქვეყნებელი ინფორმაცია  წლის დასრულებიდან სამი თვის ვადაში. შესაბამისად მთავრობის დადგენილებით განსაზღვრულ ორგანოებს 2013 წლის 31 დეკემბრამდე უნდა უზრუნველეყოთ 2013 წლის საწყისი სამი კვარტალის მონაცემების და იმგვარი ინფორმაციის გამოქვეყნება, რომელიც განახლებას ექვემდებარება  მხოლოდ გარკვეული ცვლილების შემთხვევაში.

საქართველო – ინფორმაციის პროაქტიული გამოქვეყნების წარმატებული იმპლემენტაციის მაგალითი

ინფორმაციის თავისუფლება ღია მმართველობის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ნაწილია და თამაშობს საკვანძო როლს იმ მთავრობებისთვის, რომლებიც მიიწევენ მეტი ღიაობის, გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულებისაკენ ღია მმართველობის პარტნიორობის (OGP) ფარგლებში. ინიციატივაში ადგილობრივ თუ საერთაშორისო დონეზე ჩართული ბევრი ორგანიზაცია მუშაობს ინფორმაციის თავისუფლების საკითხებზე. ცოტა ხნის წინ ორმა საერთაშორისოდ აღიარებულმა ორგანიზაციამ, Access Info Europe და სამართლისა და დემოკრატიის ცენტრმა, გამოაქვეყნა ღია მმართველობის პარტნიორობის წევრი ქვეყნებისთვის შემუშავებული რეკომენდაციების სამუშაო ვარიანტი. რეკომენდაციები ძირითადად ეხება იმ ღონისძიებებს, რომელთა განხორციელება გააუმჯობესებს ინფორმაციის მიღების უფლებას (right to information – RTI).

საქართველომ ახლახან მიიღო ახალი საკანონმდებლო აქტი, დადგენილება „საჯარო ინფორმაციის ელექტრონული ფორმით მოთხოვნისა და პროაქტიულად გამოქვეყნების შესახებ“, რომელიც ძალაში შევიდა 2013 წლის 1 სექტემბერს. მთავრობის ეს პროექტი შეარჩიეს, როგორც ერთ-ერთი იმ ინიციატივებიდან, რომლებიც წარდგენილ იქნენ გამორჩეულ მიღწევათა ჯილდოზე (Bright Spots Prize) OGP-ს სამიტზე ლონდონში. ეს იყო ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი წინ გადადგმული ნაბიჯი პარტნიორობის მიზნების მისაღწევად. პროექტი შემუშავდა საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოებასთან მჭიდრო თანამშრომლობის პირობებში და მისივე რეკომენდაციების საფუძველზე, რაც კიდევ ერთი დადებითი მაგალითია პარტნიორობის წევრი ქვეყნებისთვის. საჯარო ინფორმაციის პროაქტიული გამოქვეყნება მნიშვნელოვანი წინსვლაა ინფორმაციის თავისუფლების სფეროში.

პროაქტიული გამოქვეყნება საქართველოში – ნათელი წერტილი OGP-თვის

31 ოქტომბერ-1 ნოემბერს ლონდონში გაიმართა ღია მმართველობის პარტნიორობის ყოველწლიური სამიტი, სადაც შეიკრიბა 1000-ზე მეტი წარმომადგენელი ინიციატივის წევრი ქვეყნებიდან: მთავრობის წევრები, არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და ბიზნეს სექტორის წარმომადგენლები, იმისათვის რომ გაეზიარებინათ და ესაუბრათ საკუთარ გამოცდილებაზე, პროგრესსზე, უფრო ღია, ანგარიშვალდებული და გამჭვირვალე მთავრობების შექმნის ამბიციებსა და სამომავლო გეგმებზე.

საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოებას წარმოდგენდა გიორგი კლდიაშვილი, ინფორმაციის თავსუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) დირექტორი, რომელმაც სამიტზე ისაუბრა საქართველოში საჯარო ინფორმაციის პროაქტიულად გამოქვეყნების შესახებ ახლახან მიღებულ კანონზე. როგორც პრეზენტაციაში იქნა აღნიშნული, ასეთი კანონმდებლობა ბევრი განვითარებული ქვეყნისთვის სიახლე შეიძლება არ იყოს, მაგრამ საქართველომ, საბჭოთა კავშირის დროს დამყარებული გაუმჭვირვალობის შემდეგ, მხოლოდ ბოლო ათი წლის განმავლობაში დაიწყო გახსნა და გადადგა მნიშვნელოვანი ნაბიჯები გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულებისკენ. თუკი საქართველოს წინანდელ მდგომარეობას შევადარებთ, ეს უკვე ძალიან დიდი პროგრესია. ინფორმაციის თავისუფლებისა და გამჭვირვალობის თვალსაზრისით  საჯარო ინფორმაციის პროაქტიულად გამოქვეყნება ყველაზე მნიშვნელოვანი პროგრესია.

ამ ფაქტის ნათელ დადასტურებად უნდა მივიჩნიოთ ის, რომ საქართველოს მთავრობის ეს პროექტი, განხორციელებული სამოქალაქო საზოგადოებასთან აქტიური თანამშრომლობით, დასახელებულ  იქნა წევრი ქვეყნებიდან შერჩეული შვიდი პროექტიდან ერთ-ერთად რომლებიც წარდგენილნ იქნენ გამორჩეულ მიღწევათა ჯილდოზე (Bright Spots Prize). ღია მმართველობის პარტნიორობის  გამორჩეულ მიღწევათა (Bright Spots) კონკურსი შექმნილი იქნა რათა წარმოჩენილიყო ადამიანების მიერ ნაპოვნი კრეატიული საშუალებები, რომლებითაც ხდება მთავრობის ღიაობის უზრუნველყოფა რეალური პრობლემების გადასაჭრელად, და ასევე იმის საჩვენებლად, თუ ღია მმართველობის პარტნიორობის წევრი მთავრობები როგორ მუშაობენ მოქალაქეებთან ღია მმართველობისთვის, ამკვიდრებენ ახალ ტექნოლოგიებს საჯარო ჩართულობის გასაზრდელად და ზრდიან ხელისუფლების ანგარიშვალდებულებას.

გიორგი კლდიაშვილთან ერთად, გამორჩეულ მიღწევათა ჯილდოსთვის (Bright Spots Prize) კონკურსში კიდევ ექვსმა მონაწილემ ისაუბრა საკუთარი ქვეყნების მთავარ მიღწევებზე ღია მმართველობის პარტნიორობის ფარგლებში, ხოლო საზოგადოებას მიეცა საშუალება ხმის მიცემით გამოევლინა გამარჯვებული. ჯილდოს მფლობელი ფილიპინები გახდა, მაგრამ ის ფაქტი რომ საქართველოს კანონმდებლობა საჯარო ინფორმაციის პროაქტიულად გამოქვეყნების შესახებ მიჩნეულ იქნა ერთ ერთ მიღწევად და მაგალითად, რომელმაც უნდა შთააგონოს სხვები, უკვე უდიდესი მიღწევაა ისეთი პატარა ქვეყნისთვის როგორიც საქართველოა, რომელმაც ათწლეულობის განმავლობაში არსებული ჩაკეტილობის, გაუმჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულებების ნაკლებობის შემდეგ ღიაობის პლატფორმაზე გადაინაცვლა.

საქართველოს მთავრობის დადგენილება „საჯარო ინფორმაციის ელექტრონული ფორმით მოთხოვნისა და პროაქტიულად გამოქვეყნების შესახებ“

2013 წლის 1 სექტემბერს ძალაში შევიდა, საქართველოს მთავრობის  26 აგვისტოს №219 დადგენილება ,,საჯარო ინფორმაციის ელექტრონული ფორმით მოთხოვნისა და პროაქტიულად გამოქვეყნების შესახებ“, რომელსაც პრემიერ-მინისტრმა ბიძინა ივანიშვილმა მოაწერა ხელი.

დადგენილებაში ასახულია, IDFI-ის კოორდინირებით არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და იუსტიციის სამინისტროს ანალიტიკური დეპარტამენტთან ერთად შემუშავებული მნიშვნელოვანი ინიციატივები. სამოქალაქო სექტორის რეკომენდაციები, საერთაშორისო ექსპერტების ჩართულობით, ინტენსიურად განიხილებოდა სამუშაო შეხვედრებისა და საჯარო დისკუსიების ფორმატში. რეკომენდაციების საბოლოო პაკეტი შემუშავებული იქნა „USAID-ის G-3” პროგრამის მიერ დაფინანსებული კოალიციური პროექტის „კანონმდებლობის გაუმჯობესებისა და საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება ინფორმაციის თავისუფლების საკითხებში“ ფარგლებში.

დადგენილება შვიდი მუხლისგან შედგება, რომელიც განსაზღვრავს საჯარო ინფორმაციის გამოქვეყნების სტანდარტებს, საჯარო ინფორმაციის ელექტრონული ფორმით მოთხოვნის წესსა და პროაქტიულად გამოსაქვეყნებელი საჯარო ინფორმაციის ნუსხას. დადგენილება 2013 წლის 1 სექტემბრიდან ძალაში შევიდა, რომლის ვალდებულებები ვრცელდება კონკრეტულ ადმინსტრაციულ ორგანოებზე.

განკარგულება “ღია მმართველობის პარტნიორობის საქართველოს სამოქმედო გეგმის განხორციელებისთვის აუცილებელ ღონისძიებათა შესახებ”

საქართველოს მთავრობამ გამოსცა ოფიციალური განკარგულება “ღია მმართველობის პარტნიორობის საქართველოს სამოქმედო გეგმის განხორციელებისთვის აუცილებელ ღონისძიებათა შესახებ”. განკარგულებაში გათვალისწინებულია IDFI-ის კოორდინირებით სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების მიერ  საქართველოს სამოქმედო გეგმის შესახებ მთავრობისთვის შემუშავებული რეკომენდაციები, რომლებიც 5 თებერვალს გაეგზავნა საქართველოს პრემიერ მინისტრს.

განკარგულება მოიცავს ექვს პუნქტს, რომლებშიც წარმოდგენილია რიგი ღონისძიებებისა, რომელთა განხორციელების ვალდებულება აქვთ სამთავრობო დაწესებულებებს. მათგან უმეტესობის განხორციელების საბოლოო ვადა 2013 წლის 1 სექტემბერია.

მთავრობის განკარგულების მიხედვით, იუსტიციის სამინისტროს დაევალება 2013 წლის 1 აგვისტომდე შეიმუშავოს პროექტები და წინადადებები “ღია მმართველობის პარტნიორობის” ეროვნული სამოქმედო გეგმის სხვადასხვა ასპექტების შესახებ. კერძოდ, უნდა განახლდეს თვითონ სამოქმედო გეგმა, შემუშავდეს პროექტი პროაქტიულად გამოსაქვეყნებელი საჯარო ინფორმაციის ნუსხის შესახებ, და სამინისტრომ უნდა ჩამოაყალიბოს მოსაზრებები და წინადადებები ინფორმაციის პროაქტიულად გამოქვეყნების, მოქალაქეთა გადაწყვეტილებების პროცესში ჩართულობის უზრუნველყოფისა და ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის საკანონმდებლო მექანიზმების გაუმჯობესების შესახებ.

ფინანსთა სამინისტროს 2013 წლის 1 სექტემბრამდე ევალება საჯარო ფინანსების გამჭვირვალობის უზრუნველსაყოფად ეფექტური სისტემის ჩამოყალიბების შესახებ წინადადებების შემუშავება, ხოლო კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის უწყებათაშორისმა საკოორდინაციო საბჭომ 2013 წლის 1 სექტემბრამდე უნდა შეიმუშავოს სავალდებულო დეკლარირებას დაქვემდებარებული თანამდებობათა პირების განვრცობილი ნუსხის პროექტი და მოსაზრებები დეკლარაციების მონიტორინგის უზრუნველყოფის შესახებ.

კონკურენციისა და სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტოს ევალება შესყიდვების ელექტრონული სისტემის გაუმჯობესებისათვის საჭირო ღონისძიებების შესახებ წინადადებების შემუშავება 2013 წლის 1 სექტემბრამდე.

ამ განკარგულების განხორციელებას მონიტორინგს გაუწევს საქართველოს მთავრობა, რომელსაც წარედგინება ერთიანი ანგარიში კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის უწყებათაშორისი საკოორდინაციო საბჭოს მიერ. შესაბამისად, უწყებებს ევალებათ განკარგულების შესრულების შესახებ ანგარიშების საბჭოსთვის მიწოდება.

აღსანიშნავია, რომ განკარგულება ხაზს უსვამს სამთავრობო უწყებების ვალდებულებას რომ ყველა წინადადება, მოსაზრება და პროექტი შეიმუშაოს საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოებასთან აქტიური თანამშრომლობის პირობებში.